Wie er snel voorbijfietst of -loopt is het misschien nooit opgevallen dat aan de Raalterstraat in het Sallandse Heino al jaren een dorpsboomgaard is. Na een lange tijd van hard werken en ontwikkelen is de tijd van oogsten gekomen.
Het was een beetje een raar perceel in Heino-Zuid, afgeschermd door coniferen en aan de andere kant begrensd door bos. De reden waarom buurtbewoner Cisca Legters zo’n 10 jaar geleden, samen met Stichting Duurzaam Heino, naar de gemeente stapte met het idee voor een dorpsboomgaard. Niet veel later stapten Debby van Wijngaarden en haar man ook in. Met hun professionele achtergrond in vormgeving en communicatie een welkome aanvulling op de vaste vrijwilligersgroep. “Mijn man staat ook elke week in de boomgaard”, vertelt Van Wijngaarden. “Ik houd me onder meer bezig met de websites. Ook hebben we informatiepanelen en bordjes ontwikkeld voor in de boomgaard.”
Flexibel
De werkgroep van de dorpsboomgaard bestaat uit dertien mensen. Elke eerste zaterdagochtend van de maand wordt er gewerkt aan het onderhoud. “Soms komt iedereen, soms niet. Als het niet past, is het niet erg. Net als overal in Nederland is het best lastig om vrijwilligers te krijgen, maar juist de vrijblijvendheid werkt hier drempelverlagend”, denkt Van Wijngaarden. “Meer vrijwilligers zijn altijd welkom. Het zou vooral leuk zijn als er wat meer jonge mensen bij komen.”
Appels en peren
Het heeft lange tijd geduurd voordat men letterlijk de vruchten kon plukken van de fruitbomen in de boomgaard. “In het begin levert het nog niet zo veel op. Maar de afgelopen twee jaar begon het echt te komen en zijn er meer appels en peren dan de werkgroep kan gebruiken. We hebben daarom aan de straat kratjes neergezet waar voorbijgangers en buurtbewoners ook fruit uit konden pakken. Via een QR-code kon men een vrijwillige bijdrage doen die we weer kunnen gebruiken voor de boomgaard.” Dit zorgt er ook voor dat de boomgaard weer meer bekendheid krijgt, evenals het feit dat de jaarlijkse wandelvierdaagse over het perceel loopt. “Vorig jaar zagen we meteen de volgende dag kinderen met hun ouders terugkomen om te kijken wat die boomgaard precies inhield.”
Biodiversiteitsplan
Naast een sociale functie en lekker fruit heeft de boomgaard ook een biodiverse waarde. Er werd een speciaal biodiversiteitsplan geschreven. “Hiervoor hebben we elders expertise ingewonnen, maar ook zelf onderzoek gedaan naar wat er al in de buurt was. Hoog gras is misschien goed voor de kleine dieren en insecten, maar kan ook wat rommelig ogen. In ons maaiplan hebben we daarom opgenomen dat aan de rand van de boomgaard aan de straatkant het gras wat korter wordt gemaaid dan verderop, daardoor wordt de boomgaard weer wat toegankelijker.” Of het biodiversiteitsplan al echt werkt is moeilijk te zeggen. “Mijn man zag laatst wel een zwarte specht, dat is een goed teken.”
Groene Vrijwilligersprijs
De vrijwilligers in de werkgroep zijn niet onopgemerkt gebleven. Dorpsboomgaard Heino was een van de winnaars van de Groene Vrijwilligersprijs Overijssel. “Het is een plek geworden waar veel mensen heel fijn kunnen vertoeven. Het is ook wel een groen longetje in Heino geworden. Het is een biodiversiteitshub in onze mooie gemeente”, waren de lovende woorden van gedeputeerde Martijn Dadema. “De prijs zorgt voor nog meer bekendheid. En die kunnen we goed gebruiken, want we willen groeien en nog meer vrijwilligers aan ons binden”, besluit Van Wijngaarden.
